Photo: Rf123
Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The Journal of Physiology αποκαλύπτει ότι μια σύντομη περίοδος έντονης σωματικής άσκησης, διάρκειας μόλις έξι λεπτών, μπορεί να προσφέρει σημαντικά οφέλη στην εγκεφαλική λειτουργία. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η συγκεκριμένη μορφή άσκησης ενισχύει την παραγωγή μιας κρίσιμης πρωτεΐνης που συνδέεται άμεσα με τη μνήμη, τη μάθηση και τη γνωστική ευελιξία. Παράλληλα, η ενίσχυση αυτής της πρωτεΐνης φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης νευροεκφυλιστικών παθήσεων, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ και του Πάρκινσον.
Στο επίκεντρο βρίσκεται ο εγκεφαλοπαραγόμενος νευροτροφικός παράγοντας (BDNF), μια πρωτεΐνη με καθοριστικό ρόλο στη νευροπλαστικότητα – την εκπληκτική ικανότητα του εγκεφάλου να αλλάζει, να προσαρμόζεται και να δημιουργεί νέες συνδέσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής. Υψηλότερα επίπεδα BDNF έχουν σταθερά συνδεθεί με βελτιωμένη αποθήκευση πληροφοριών, ευκολότερη ανάκληση μνήμης, ενισχυμένες μαθησιακές ικανότητες και συνολικά καλύτερη γνωστική απόδοση.
Ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Δρ. Travis Gibbons, εξηγεί: «Η πρωτεΐνη BDNF έχει δείξει σπουδαία αποτελέσματα σε πειραματόζωα, αλλά οι φαρμακευτικές προσεγγίσεις δεν έχουν καταφέρει ακόμα να αξιοποιήσουν με ασφάλεια την προστατευτική της δράση στους ανθρώπους. Γι’ αυτό θελήσαμε να διερευνήσουμε μη φαρμακευτικές στρατηγικές, όπως η άσκηση και η νηστεία, για να ενισχύσουμε φυσικά την BDNF και να προάγουμε την υγιή γήρανση του εγκεφάλου».
Στη μελέτη, η ερευνητική ομάδα συνέκρινε τα αποτελέσματα από:
- 90 λεπτά ήπιας, συνεχόμενης ποδηλασίας
- Έξι λεπτά έντονης, διαλειμματικής ποδηλασίας (π.χ., 40 δευτερόλεπτα έντασης, 20 δευτερόλεπτα χαλάρωσης, επαναλαμβανόμενα)
- Νηστεία 20 ωρών
- Συνδυασμό νηστείας και άσκησης
Τα ευρήματα ήταν εντυπωσιακά: η έντονη άσκηση διάρκειας μόλις έξι λεπτών αποδείχθηκε η πιο αποτελεσματική μέθοδος για την αύξηση των επιπέδων BDNF. Συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε έως και πενταπλάσια αύξηση της BDNF στο αίμα μετά τα έξι λεπτά έντονης ποδηλασίας. Αντίθετα, η 90λεπτη ήπια άσκηση προκάλεσε μόνο μια οριακή αύξηση, ενώ η νηστεία από μόνη της δεν είχε σημαντική επίδραση στα επίπεδα της πρωτεΐνης.
Οι ερευνητές υποθέτουν ότι αυτές οι διαφορές οφείλονται εν μέρει στη μεταβολική αλλαγή που συμβαίνει στον εγκέφαλο. Κατά την έντονη άσκηση, ο εγκέφαλος φαίνεται να αλλάζει το κύριο “καύσιμό” του από τη γλυκόζη στο γαλακτικό οξύ, ενώ κατά τη νηστεία στρέφεται στα κετονικά σώματα. Αυτή η αλλαγή πηγής ενέργειας πιστεύεται ότι πυροδοτεί την αυξημένη παραγωγή BDNF.
Επιπλέον, η μελέτη έδειξε ότι η άσκηση αύξησε τον αριθμό των αιμοπεταλίων (τα οποία αποθηκεύουν BDNF) κατά περίπου 20%, κάτι που δεν παρατηρήθηκε με τη νηστεία.
Η ερευνητική ομάδα διερευνά τώρα εάν ο συνδυασμός παρατεταμένης νηστείας (π.χ., έως τρεις ημέρες) με περιόδους έντονης άσκησης θα μπορούσε να μεγιστοποιήσει την παραγωγή BDNF και τα γνωστικά οφέλη. «Η αλληλεπίδραση νηστείας και άσκησης δεν έχει μελετηθεί πλήρως», σημειώνει ο Δρ. Gibbons, «αλλά πιστεύουμε ότι ο συνδυασμός τους μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό εργαλείο για τη διατήρηση της υγείας του εγκεφάλου καθώς γερνάμε».
